Άνοια με σωμάτια Levy
Άνοια με σωμάτια Lewy
Η άνοια με σωμάτια Lewy (LBD) είναι ένας γενικός όρος που συμπεριλαμβάνει κάθε μορφή άνοιας η οποία σχετίζεται με την παρουσία των ομώνυμων σωματίων στον εγκέφαλο.
Τα σωμάτια αυτά είναι μη φυσιολογικές συσσωρεύσεις μιας πρωτεΐνης που λέγεται άλφα-συνουκλεΐνη.
Η άνοια με σωμάτια Lewy χαρακτηρίζεται από αλλαγές στη συμπεριφορά, στις νοητικές λειτουργίες, στην κίνηση, αλλά και από απώλεια μνήμης η οποία όμως δεν είναι πάντοτε εμφανής από τα αρχικά στάδιά της.
Η άνοια με σωμάτια Lewy είναι ένας από τους τρεις συχνότερους τύπους άνοιας. Οι άλλοι δύο είναι η νόσος Αλτσχάιμερ και η αγγειακή άνοια.
Υπολογίζεται ότι το περίπου 10-15% των περιπτώσεων άνοιας είναι άνοια με σωμάτια Lewy.
Τυπικά αρχίζει μετά την ηλικία των 50 ετών και προσβάλλει το περίπου 0,4% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών.
Στα προχωρημένα της στάδια, οι πάσχοντες αδυνατούν να φροντίσουν μόνοι τον εαυτό τους.
Πως εκδηλώνεται
Η άνοια με σωμάτια Lewy μπορεί να αρχίσει με έναν από τρεις τρόπους αλλά, ανεξάρτητα από τα αρχικά συμπτώματά της, οι ασθενείς τελικά θα εκδηλώσουν παρόμοια νοητικά, σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά.
Οι τρεις τρόποι με τους οποίους εκδηλώνεται είναι οι εξής:
* Μερικοί ασθενείς αρχίζουν με κινητικά προβλήματα (που οδηγούν λανθασμένα στη διάγνωση της νόσου Πάρκινσον) και αργότερα παρουσιάζουν άνοια, οπότε θα γίνει η διάγνωση της άνοιας με σωμάτια Lewy.
* Μία άλλη ομάδα ασθενών θα αρχίσουν με νοητικά προβλήματα και προβλήματα μνήμης που αρχικά θα εκληφθούν ως νόσος Αλτσχάιμερ. Με τον καιρό όμως θα παρουσιάσουν ένα-δύο πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα, τα οποία θα οδηγήσουν στην διάγνωση της άνοιας με σωμάτια Lewy.
* Μικρή ομάδα ασθενών θα εκδηλώσουν πρώτα νευροψυχιατρικά συμπτώματα, στα οποία μπορεί να συμπεριλαμβάνονται παραισθήσεις, συμπεριφορικά προβλήματα και δυσκολίες διεκπεραίωσης πολύπλοκων νοητικών δραστηριοτήτων. Και αυτοί οι ασθενείς, όμως, θα διαγνωστούν τελικά με άνοια με σωμάτια Lewy.
Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα
Η άνοια με σωμάτια Lewy έχει σχεδόν 40 διαφορετικά συμπτώματα, μερικά από τα οποία είναι συνηθισμένα στη νόσο Πάρκινσον και άλλα στη νόσο Αλτσχάιμερ.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της άνοιας με σωμάτια Lewy είναι:
* Διαταραγμένη σκέψη. Μπορεί να παρατηρηθεί απώλεια των εκτελεστικών λειτουργιών (π.χ. της ικανότητας προγραμματισμού και επεξεργασίας των πληροφοριών), απώλεια μνήμης, απώλεια της ικανότητας κατανόησης των οπτικών πληροφοριών.
* Διακυμάνσεις στο επίπεδο της νόησης, της προσοχής ή της εγρήγορσης. Την ώρα που συζητά κάποιος με τον ασθενή, τον βλέπει να «χάνεται», διότι από κάτι απροσδιόριστο διασπάται η προσοχή και η συγκέντρωσή του και παύει να αντιδρά, σαν να κοιμάται. Μπορεί επίσης ο ασθενής να αρχίσει να ξεχνάει ό,τι συνέβη και να ξαφνιάζεται όταν το συνειδητοποιεί.
* Προβλήματα με την κίνηση, όπως τρέμουλο (τρόμος), δυσκαμψία, επιβράδυνση των κινήσεων και δυσκολίες στη βάδιση. Το κινητικό πρόβλημα που κατά κανόνα έχουν οι πάσχοντες από άνοια με σωμάτια Lewy είναι η βραδυκινησία (αργές κινήσεις), που αποτελεί και «σήμα κατατεθέν» της νόσου Πάρκινσον.
* Οπτικές παραισθήσεις. Οι ασθενείς νομίζουν ότι κάποιος είναι στο δωμάτιο μαζί τους, συνήθως ανθρωπάκια, παιδάκια, ζωάκια ή έντομα. Μάλιστα, οι παραισθήσεις είναι τόσο ζωντανές ώστε ο ασθενής δεν πείθεται πως δεν είναι αληθινές.
* Διαταραχές στον ύπνο. Η πιο χαρακτηριστική είναι τα ιδιαίτερα ζωντανά όνειρα που συχνά κάνουν τον ασθενή να παραμιλάει, να κάνει απότομες κινήσεις ή και να ξυπνά συνεχίζοντας το όνειρο (π.χ. κυνηγά με ανοιχτά τα μάτια έναν κλέφτη που δεν υπάρχει). Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, διότι μπορεί να χτυπήσει τον σύντροφό του χωρίς να το καταλάβει.
* Συμπεριφορά συμπτώματα και διαταραχή της ψυχικής διάθεσης, όπως κατάθλιψη, απάθεια, αγχώδης διαταραχή, ταραχή, παράνοια.
* Αλλαγή στις σωματικές λειτουργίες που ελέγχονται από το αυτόνομο νευρικό σύστημα, όπως της αρτηριακής πίεσης, της ρύθμισης της σωματικής θερμοκρασίας και της λειτουργίας του εντέρου και της ουροδόχου κύστεως.
Ζωτική η έγκαιρη διάγνωση
Η έγκαιρη και σωστή διάγνωση της άνοιας με σωμάτια Lewy είναι πολύ σημαντική διότι επηρεάζει τον εγκέφαλο των ασθενών με διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι τα άλλα είδη άνοιας. Αυτό έχει ως συνέπεια να αντιδρούν σε ορισμένα φάρμακα με πολύ διαφορετικό και συχνά ανεπιθύμητο τρόπο.
Οι ασθενείς μπορεί, λ.χ., να έχουν αυξημένη ευαισθησία σε διάφορα φάρμακα, όπως τα νευροληπτικά (π.χ. αλοπεριδόλη, thioridazine) που χορηγούνται για την καταπράυνση των παραισθήσεων.
Το επακόλουθο είναι να παρουσιάσουν επιδείνωση της κατάστασής τους, εάν τα λάβουν.
Άλλα φάρμακα που μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της νόσου είναι τα αντιχολινεργικά και ορισμένα από τα φάρμακα για τη νόσο Πάρκινσον.
Στην πραγματικότητα, η διάγνωση και η αντιμετώπιση αυτής της μορφής άνοιας απαιτεί μεγάλη εξειδίκευση, διότι η λανθασμένη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να οδηγήσει σε μία σπάνια, αλλά επικίνδυνη επιπλοκή που είναι γνωστή ως κακόηθες νευροληπτικό σύνδρομο (neuroleptic malignant syndrome – NMS).
Το σύνδρομο αυτό προκαλεί πολύ υψηλό πυρετό (ακόμα και πάνω από 40ο C) και μυϊκή ακαμψία που μπορεί να οδηγήσει σε ραβδομυόλυση, που με τη σειρά της έχει ως συνέπεια την οξεία νεφρική ανεπάρκεια.